Iskra Boża

Bill Morrison, autor słynnej Decasii (2002), powraca z kolejnym projektem found footage, tym razem zamiast symfonii rozkładu proponując nostalgiczny traktat o naturze tworzenia. Za punkt wyjścia służy tu historia doktora Frankensteina i jego potwora – dokładnie na stulecie pierwszej filmowej adaptacji słynnej powieści Mary Shelley reżyser prezentuje własną wersję klasycznej opowieści o wymykających się spod kontroli konsekwencjach aktu kreacji. Zszyty z martwych, gnijących części powieściowy potwór to owoc sprzeciwu wobec bezwzględności śmierci i rozkładu – dzieło, które szybko wymyka się spod kontroli swego twórcy i zaczyna żyć własnym, niezależnym życiem. Morrison powtarza czyn doktora, wykopując z głębin filmowych archiwów butwiejące, zniszczone fragmenty taśm, sklejając je w całość i tym samym ożywiając. Podobnie jak twór doktora, taśma celuloidowa pobudzona do życia światłem projektora wyrywa się szybko spod władzy swego demiurga. Zniszczona emulsja zmienia kolor, pęcznieje, kruszy się, obraz staje się zniekształcony, zamazany, traci przezroczystość i zaczyna pulsować własnym, organicznym życiem w rytm elektroniczno-jazzowej muzyki Dave’a Douglasa. Po raz kolejny Morrison oddaje głos materialnym własnościom medium, wydobywając je z cienia i zamieniając podrzędną, instrumentalną funkcję, jaką zwykło pełnić, w rolę pierwszoplanową. Nad całością unosi się zaś echo sławnego okrzyku doktora Frankensteina: It’s alive!

Grzegorz Kurek