8/07/19

Kanon amerykańskiego indie 2010-20

My wszyscy z niego. Zobacz filmy Roberta Altmana na 13. AFF

American Film Festival odbywa się od 2010 roku. Dziesiąta edycja to świetna okazja do podsumowań oraz do szerszego spojrzenia na kino amerykańskie ostatniej dekady spod znaku ‘indie’, które festiwal promuje i prezentuje polskiej publiczności. 

Można zwrócić też uwagę na zmiany, które dokonały się na rynku filmowym w USA i jak wpływają one na działalność twórców niezależnych. Trudno byłoby łączyć film fabularny i dokument, tak więc postanowiliśmy ograniczyć się do autorów fabuł.

Od 2010 roku zespół programerów AFF wyszukuje i wybiera filmy charakterystyczne i wyróżniające się w kolejnych latach, zwracając uwagę na pojawiające się nowe zjawiska i tendencje. Tym samym, AFF kształtuje ogląd kina amerykańskiego z polskiej perspektywy: gdy tylko to możliwe prezentując filmy nagradzane na najważniejszych festiwalach w Stanach Zjednoczonych, ale także wybierając obrazy, które szczególnie mogą przemówić do polskich widzów. Z nazwisk autorów samoistnie tworzy się grupa najważniejszych filmowców niezależnych obecnych na mapie kina amerykańskiego.

Na przestrzeni tych 10 lat przewinęły się przez festiwal setki twórców. Z listy wszystkich autorów filmów fabularnych, programerzy Stowarzyszenia Nowe Horyzonty (Urszula Śniegowska, Mateusz Gutek, Roman Gutek, Marcin Pieńkowski, Małgorzata Sadowska, Ewa Szabłowska, Błażej Grzechnik) stworzyli listę wstępną 27 nazwisk.

Lista została stworzona na postawie listy filmowców, którzy zaistnieli na AFF (ich film bądź filmy były prezentowane w rozmaitych sekcjach festiwalu, w większości jako polskie premiery, a same osoby były naszymi gośćmi). Lista odzwierciedla także ‘połączone siły’ AFF i Festiwalu Nowe Horyzonty, bowiem część filmowców, proponowanych do kanonu pojawiła się na naszym letnim festiwalu.

Nie kierowaliśmy się żadnymi ’ostrymi’ kryteriami, by nasi widzowie wybrali spośród dłuższej listy zaproponowanej przez programerów SNH. Nie kierowaliśmy się kryterium wieku reżyserów, choć zobaczycie, że poza wyjątkami będą to osoby urodzone po 1970 roku. Liczba kobiet w naszym wyborze (9/27) jest proporcjonalna do liczby reżyserek, których filmy pojawiły się na AFF.

W przeważającej większości na liście znaleźli się twórcy, których debiuty mały miejsce w obrębie XXI wieku (czyli dość młodzi). Nie chcemy jednak odrzucać twórców, jak przykładowo Alex Ross Perry, który debiutował w ostatniej dekadzie zeszłego wieku, ale jego kariera rozwinęła się zdecydowanie w ostatnim dziesięcioleciu. Dla odmiany nie włączyliśmy już reżyserów takich jak choćby Andrew Bujalski, który debiutował od razu mocno i stąd jego twórczość należy już raczej do poprzedniej dekady (mumblecore zdecydowanie osłabł po 2010 roku). Istotne w tworzeniu kanonu jest to, żeby dekada 2010-20 była w twórczości danego reżysera/reżyserki najważniejsza.

Ponieważ naszym zadaniem jest stworzenie kanonu kina NIEZALEŻNEGO, nie chcemy brać pod uwagę artystów współpracujących intensywnie ze Studiami (np. Damien Chazelle czy Wes Anderson).

Zdecydowaliśmy się też nie włączać twórców, którzy byli naszymi laureatami Indie Star Award jak David Gordon Green, czy Alexandre Rockwell. Uważamy, że są oni raczej częścią kanonu poprzedniego dziesięciolecia.

Uprzedzamy też pytanie, że w szerszym kontekście filmu amerykańskiego tej dekady brakuje na naszym poniższym zestawieniu na pewno kilkunastu nazwisk, chociażby: Benh Zeitlin, Paul Dano, Greta Gerwig. Z różnych względów nie pokazaliśmy ich filmów na AFF oraz jak na razie, należy uznać ich za ‘one hit wonders’, więc ich nieobecność wśród najważniejszych twórców dekady 2010-20 nie jest w naszym odczuciu wielkim błędem.

Z zaproponowanej przez nas listy, Wy, nasi widzowie i przyjaciele możecie wskazać swoich ulubionych, KANON AMERYKAŃSKIEGO INDIE OSTATNIEJ DEKADY powstanie w sposób demokratyczny, z Waszych głosów.

Zapraszamy do głosowania i tworzenia z nami kanonu!

Regulamin konkursu (pdf do pobrania)


pozostańmy w kontakcie
przyjaciele festiwalu