Program

Wielki smutek Zohary

The Great Sadness of Zohara
Nina Menkes, Izrael, Maroko 1983, 38’
Królowa diamentów Królowa diamentów

Kobiece kino drogi na Bliskim Wschodzie opowiadające o tym, jak zrzucić jarzmo bycia obserwowaną, napiętnowaną, kontrolowaną, karconą wzrokiem. Tytuł filmu odsyła do stanu psychicznego bohaterki, ale też do księgi Zohar – XIII-wiecznego mistycznego komentarza do Tory, Pieśni nad Pieśniami i Księgi Rut. Młoda Żydówka Zohara (Tinka Menkes) krąży po uliczkach Me’a Sze’arim, dzielnicy Jerozolimy, najstarszej poza murami Starego Miasta. Wygląda jak inne kobiety, ale zdradza ją smokey eye. Sfrustrowana zdobywa się wreszcie na odwagę i wyrusza z Jerozolimy w kierunku arabskiej Afryki Północnej. W pokoju hotelowym obcina nożyczkami resztki włosów na głowie. Prawdopodobnie to właśnie ten wymóg wobec żydowskich kobiet wydaje się z perspektywy świeckiego świata najbardziej zagadkowy. Dziewczyna obnosi ogoloną głowę bez chusty, pozostawioną grzywkę farbuje niczym punk, ubiera się w kombinezon unisex, przechodzi inicjację seksualną, wtapia się w krajobraz. Zohara wróci do Jerozolimy, ponownie włoży ubranie wpisujące się w lokalną ortodoksyjną tradycję charedim. Różnicę wyrazi spojrzeniem – prosto do kamery. 

Monika Talarczyk

Nina Menkes

Amerykańska awangardowa reżyserka. Ukończyła szkołę filmową w Los Angeles. Wykładała na Universtity of Southern California, Uniwersytecie Telawiwskim, w California Institute of the Arts oraz w Film and Television Institute of India w Pune. Autorka ośmiu filmów, których była zarówno reżyserką, jak i scenarzystką oraz producentką. Przez wiele lat jej siostra Tinka Menkes była jej aktorką, muzą i najbliższą współpracowniczką. Filmy Menkes prezentowane były na festiwalach w Berlinie, Sundance, Rotterdamie i w Locarno. Pokazywano je także w Whitney Museum of American Art i Museum of Modern Art w Nowym Jorku.

Filmografia

1983 Wielki smutek Zohary / The Great Sadness of Zohara (short)

1986 Magdalena Viraga

1991 Królowa diamentów / Queen of Diamonds

1996 Krwawe dziecię / The Bloody Child

2000 The Crazy Bloody Female Center

2005 Masakra / Massaker / Massacre (co-dir.)

2007 Miłość fantomowa / Phantom Love

2012 Rozpad / Hitparkut / Dissolution

2022 Brainwashed: seks, kamera, władza / Brainwashed: Sex-Camera-Power (doc.)

Twórcy

reżyseria Nina Menkes
scenariusz Nina Menkes
zdjęcia Nina Menkes
montaż Nina Menkes
obsada Tinka Menkes
producent Nina Menkes
produkcja Menkesfilm
właściciel praw Arbelos Films
język bez dialogu
barwa kolor
pozostańmy w kontakcie
przyjaciele festiwalu